Đạp thanh là gì? Nguồn gốc, ý nghĩa của ngày hội đạp thanh

Đạp thanh là ngày lễ được nhắc đến rất nhiều trong cuộc sống cũng như văn học. Tuy nhiên, có khá nhiều người chưa hiểu rõ được hội đạp thanh là gì, cũng như nguồn gốc, ý nghĩa của ngày hội này như thế nào. Nếu bạn cũng đang quan tâm về ngày này thì hãy cùng chúng tôi tham khảo chi tiết ở bài viết sau đây!

Thanh minh đạp thanh là gì?

“Thanh minh trong tiết tháng Ba

Lễ là tảo mộ, hội là đạp thanh”

(Trích truyện Kiều – Nguyễn Du)

Đoạn trích từ truyện Kiều của Nguyễn Du đã giúp ta phần nào hiểu được thanh minh và đạp thanh có nghĩa là gì. Từ đạp thanh là gì? Trong tiếng Hán, từ “đạp” có nghĩa là giẫm lên, còn có nghĩa là du ngoạn, còn chữ “thanh” có nghĩa là cỏ, cũng được hiểu theo nghĩa khác là thanh khiết, mát mẻ, trong lành. 

Như vậy, hội “đạp thanh” có thể hiểu là ngày mà trai gái thưởng ngoạn mùa xuân, hành động này thường được thể hiện bằng việc đạp lên những bãi cỏ xanh mướt.

Trước đây vào dịp này, các nam thanh nữ tú, tài tử, giai nhân sẽ sắm sửa cho mình những bộ quần áo đẹp nhất để đi chơi xuân. Hội đạp thanh mang ý nghĩa tức là giẫm lên cỏ.

Đối với người Trung Quốc thì đây là ngày lễ lớn trong năm. Đối với Việt Nam tiết Thanh minh chỉ là một trong những ngày lễ thông thường.

Nguồn gốc, ý nghĩa văn hóa của hội đạp thanh là gì?

Lễ đạp thanh là gì? Nguồn gốc của hội đạp thanh được gắn liền với Hiên Viên Hoàng Đế của triều đại Trung Quốc xưa. Hiên Viên Hoàng Đế là vị vua có những đóng góp lớn vào sự phát triển của nền văn minh Trung Quốc thời viễn cổ. 

Theo truyền thuyết vào ngày đầu tiên của tháng 3 Âm lịch là ngày Hiên Viên Hoàng Đế được ra đời. Do đó mà người Trung Quốc xưa đã chọn ngày này để làm ngày cúng bái tổ tiên, tạo ra Tết Thượng tị.

Ngày Tết Thượng tị, người dân cả trai lẫn gái được khuyến khích tới bờ sông phía Đông tắm gội nhằm để loại hết bụi bẩn hồng trần, cũng như cầu mong cuộc sống hạnh phúc.

Đây cũng là cơ hội vàng để cho các nam thanh nữ tú được giao lưu, kết duyên, bày tỏ tình cảm với những người mà mình thích. Cho nên, Tết Thượng tị được ví như ngày lễ tình nhân bây giờ.

Đến đời Tống, do tư tưởng Nho giáo nghiêm khắc hơn về mối quan hệ nam nữ, vì thế mà lễ Thượng tị đã được chuyển thành ngày nam nữ du xuân, từ đó cái tên “hội đạp thanh” được ra đời. 

Ở Trung Quốc xem Tết Thanh minh là quốc lễ, nên hội đạp thanh chính là cơ hội để người dân cùng nhau du xuân, thưởng ngoạn hoa, tham gia chơi các trò chơi truyền thống như: đá cầu, đu quay, bắn tên và thả diều.

Tại Việt Nam, Tết Thanh minh mặc dù không được xem là quốc lễ, nhưng đây cũng là một ngày lễ quan trọng đối với người Việt. Thường thì người dân Việt chỉ đi tảo mộ, bày mâm cúng tổ tiên tại nhà, không tổ chức ngày hội đạp thanh như tại Trung Quốc.

Thanh minh trong tiết tháng 3 có nghĩa là gì?

Tiết Thanh minh là tiết khí thứ 5 trong tất cả 24 tiết khí hàng năm, cụ thể gồm:

• Tiết khí của mùa xuân: Lập Xuân, Xuân Phân, Thanh Minh, Vũ Thủy, Kinh Trập, Cốc Vũ.
• Tiết khí của mùa hạ: Lập Hạ, Hạ Chí, Tiểu Thử, Tiểu Mãn, Mang Chủng, Đại Thử.
• Tiết khí của mùa thu: Bạch Lộ, Thu Phân, Lập Thu, Xử Thử, Hàn Lộ, Sương Giáng.
• Tiết khí của mùa đông: Đại Tuyết, Đông Chí, Lập Đông, Tiểu Tuyết,Tiểu Hàn, Đại Hàn.

Tiết Thanh minh thường vào cuối tháng 2 hoặc đầu tháng 3 Âm lịch (từ tháng 4, tháng 5 Dương lịch) và không cố định là ngày nào cụ thể mỗi năm. Tết Thanh minh thường kéo dài 15 đến 16 ngày cho tới khi tiết khí tiếp theo là Cốc Vũ bắt đầu. 

Tết Thanh minh là khoảng thời gian chuyển tiếp giữa mùa xuân sang mùa hè, nhờ đó mà thời tiết lúc này rất mát mẻ và sáng sủa. Ngoài ra, theo nghĩa Hán – Việt, từ “thanh” còn mang ý nghĩa là khí trong, từ “minh” mang ý nghĩa là sáng sủa. 

Cho nên người xưa thường gọi Tết Thanh minh là Tết tháng 3. Tết Thanh minh trở thành một trong những ngày lễ quan trọng, với ý nghĩa nhằm hướng về cội nguồn, cũng như tỏ lòng thành kính tới ông bà, tổ tiên. Vào dịp tiết Thanh minh, các gia đình thường đi tảo mộ, cắt cỏ, dọn dẹp, sửa sang, đắp thêm đất lên phần mộ chưa xây để tưởng nhớ tới tổ tiên, người thân đã khuất.

Xem thêm: Nguồn gốc, ý nghĩa ngày tết Nguyên Tiêu (Lễ Thượng Nguyên)

Tìm hiểu về nghi lễ tảo mộ 

Tảo mộ là nghi lễ nhằm để sửa sang lại các ngôi mộ của tổ tiên. Ngày lễ tảo mộ diễn ra cụ thể vào ngày nào sẽ còn phụ thuộc vào Tết Thanh minh năm đó rơi vào ngày, tháng nào. 

Theo các phong tục xưa, các gia đình thường hay đi tảo mộ, sửa sang, cũng như tiến hành dọn dẹp mộ chí của tổ tiên. Sau khi dọn dẹp xong sẽ tiến hành nghi lễ để cúng Tết Thanh minh nhằm tạ mộ tổ tiên và thần linh.

Tảo mộ là việc tiến hành sửa sang lại các ngôi mộ của tổ tiên sạch sẽ để, đồng thời cũng để nhằm tỏ lòng hiếu kính, biết ơn ông bà, tổ tiên, những người đã khuất. 

Tết Thanh minh còn có những ngôi mộ vô chủ, không có người thăm viếng, thông thường người ta thường hay cắm một nén hương cho các ngôi mộ này như một sự an ủi dành cho người đã khuất.

Tại Việt Nam, phần lớn người Việt chỉ hiểu khái niệm của hội Đạp thanh, nhưng không thực sự tổ chức ngày hội này.

Xem thêm: Tết Hàn thực là ngày gì? Sự tích về ngày tết Hàn thực Việt Nam

Với những thông tin mà chúng tôi mang đến trên đây đã giúp bạn đọc có thể hiểu được đạp thanh là gì, cũng như những ý nghĩa của ngày hội này. Để luôn cập nhật cho mình những thông tin hữu ích nhất, bạn đọc đừng quên theo dõi maychasandon.com của chúng tôi để liê nticj cập nhật cho mình những thông tin hấp dẫn nhất nhé!