Là gì?
Hiệu ứng phơn là gì? Những điều cần biết về hiệu ứng phơn
Th8
Các tỉnh Bắc Trung Bộ của nước ta như: Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình,.. thường hay gặp phải hiện tượng gió phơn khô nóng. Cùng tìm hiểu hiệu ứng phơn là gì, cũng như những thông tin cơ bản của hiệu ứng phơn như thế nào sẽ được chúng tôi thông tin đầy đủ ngay sau đây!
Hiệu ứng phơn là gì?
Hiệu ứng phơn (foehn) là hiện tượng gió ẩm sau khi vượt qua chướng ngại vật cao (núi, đèo) sẽ bị biến đổi tính chất, trở nên khô nóng hơn. Tại Việt Nam, hiện tượng phơn vào mùa gió Tây Nam thường được dân gian gọi là hiện tượng gió Lào hay gió phơn Tây Nam khô nóng.
Bản chất và hiệu ứng hoạt động của hiệu ứng phơn
Gió thổi lên đỉnh núi từ chân núi khiến cho không khí bị lạnh dần đi (cứ cao lên 100m, nhiệt độ không khí sẽ giảm đi khoảng 0,6 độ C) và ngưng kết, chúng có thể tạo thành mưa. Trong quá trình ngưng kết, khối khí sẽ thực hiện thu thêm nhiệt độ do ngưng kết tỏa ra.
Gió sau khi vượt qua đỉnh núi, không khí sẽ bị nén đoạn nhiệt. Cho nên, đi qua phía sau chân núi, đặc tính của gió sẽ trở nên khô, nóng hơn bởi quá trình ngưng kết phía trước núi đã thu thêm nhiệt và quá trình không khí xuống núi bị nén đoạn nhiệt. Bên cạnh đó, độ ẩm xuống rất thấp bởi đã trút ẩm (gây mưa) phía trước đèo, núi.
Đèo, núi càng cao thì sự chênh lệch nhiệt độ/độ ẩm giữa 2 bên sẽ càng lớn. Kết quả ở bên triền núi hứng gió (đoạn lên núi) sẽ có đặc điểm thời tiết gió ẩm, mát, mưa nhiều, trong khi đó ở phía bên triền núi khuất gió (đoạn xuống núi) gió lại khô và nóng.
Nếu như dãy núi càng cao, thì khi xuống núi mức gia tăng nhiệt độ cũng sẽ càng lớn và khô.
Xem thêm: Kinh tuyến là gì? Vĩ tuyến là gì? Sự khác nhau giữa kinh- vĩ tuyến
Hiện tượng phơn gây ra ảnh hưởng gì?
Có thể thấy gió phơn khô nóng là một trong những đặc điểm thời tiết vô cùng nguy hiểm. Tình trạng gió khô nóng gây bất lợi đối với các ngành nông nghiệp, khiến cho sông, suối, ao, hồ, đồng ruộng khô cạn.
Con người và động vật cảm thấy ngột ngạt, khó chịu. Đặc biệt gió phơn khô nóng thường dễ gây ra tình trạng hỏa hoạn, cháy rừng. Gió phơn làm cho khí hậu của những vùng mà chúng thổi qua luôn có nhiệt độ khô hơn, cây cối hay bị khô héo,…
Gió phơn làm ảnh hưởng rất nhiều tới động, thực vật, cũng như con người tại những nơi mà chúng đi qua.
Tìm hiểu hiệu ứng gió phơn tại Việt Nam
Ở nước ta gió phơn được hình thành từ vinh Thái Lan, được di chuyển theo hướng Tây Nam và Đông Bắc qua Campuchia và Lào. Gió phơn khi được tiếp cận dãy núi Trường Sơn sẽ tăng tốc, vượt qua và tràn xuống các vùng Bắc Trung Bộ và Trung Trung Bộ.
Thời điểm gió phơn xuất hiện là khoảng đầu tháng 4 đến giữa tháng 9. Tình trạng gió phơn tác động mạnh nhất đến vùng Bắc Trung Bộ vào các tháng đầu mùa hè khoảng từ tháng 5 cho tới tháng 7 bởi hoạt động của gió Tây Nam Bắc Ấn Độ Dương vượt qua dãy Trường Sơn Bắc.
Thời điểm gió phơn bắt đầu thổi trong ngày là từ 8 – 9 giờ sáng cho tới chiều tối. Đặc biệt là thổi mạnh nhất là gần giữa trưa tới xế chiều.
Gió phơn rất khô, nóng cho nên chúng khiến cho khí hậu các vùng bị ảnh hưởng trên trở nên khắc nghiệt. Trung bình độ ẩm có thể giảm xuống tới 30%, còn nền nhiệt độ tăng lên là 40 độ C.
Xem thêm: Khái niệm và sự khác nhau cơ bản giữa vĩ độ kinh độ là gì?
Mùa hè, bầu trời nắng chói chang kết hợp với gió phơn thổi đều khiến cho không khí giống như một chiếc “quạt lửa”, cảm nhận cỏ cây héo khô, ao hồ cạn kiệt, con người, vật nuôi ngột ngạt,.. cho nên thời điểm hè nóng có gió phơn thổi, mọi người nên tránh không ra ngoài đường, đặc biệt là vào trưa nắng.
Hy vọng với những thông tin mà chúng tôi mang tới trên đây đã giúp bạn đọc có thể hiểu được hiệu ứng phơn là gì, cũng như chản chất và phương thức hoạt động của loại gió này. Đừng quên theo dõi maychasandon.com để có thể cập nhật thêm cho mình những thông tin hữu ích nhất nhé!
