Hoa tiêu là gì? Đặc trưng của văn hoá ẩm thực Tứ Xuyên

Hoa tiêu là một trong những loại gia vị đặc trưng trong văn hoá ẩm thực Trung Quốc của người Tứ Xuyên. Mặc dù đã ăn nhiều nhưng chắc hẳn khá nhiều người còn chưa hiểu rõ về gia vị hoa tiêu là gì. Vậy hãy cùng maychasandon.com đi sâu vào tìm hiểu ngay bài viết sau đây!

Bột hoa tiêu là gì? Nguồn gốc của hoa tiêu

Hoa tiêu là một loại hạt gia vị với nguồn gốc từ Trung Quốc. Cây hoa tiêu được mọc nhiều ở các tỉnh miền núi như: Hà Bắc, Tứ Xuyên, Hà Nam, Sơn Tây, Vân Nam. 

Người Tứ Xuyên (Trung Quốc) thường dùng hạt hoa tiêu như một loại gia vị chính để sử dụng trong các món ăn. Hạt hoa tiêu thường được phơi khô, sau đó xay thành bột để làm gia vị, vỏ ngoài của hạt dùng để trộn thành bột ngũ vị hương. Một số món ăn người ta sẽ sử dụng nguyên hạt hoa tiêu để nấu. 

Chính vì thế, hạt hoa tiêu thường được biết đến với cái tên Xuyên Tiêu (tiêu Tứ Xuyên). Có thể thấy Tiêu Tứ Xuyên là loại gia vị được dùng phổ biến trong ẩm thực châu Á hiện đại.

Thành phần có trong hoa tiêu

Đa số các thành phần ở trong quả hoa tiêu là tinh dầu (volatile oil), khoảng chừng 0,7 – 9% tùy thuộc vào loại cây và nơi mọc. Theo sách Đông Y, ở trong hạt hoa tiêu có 1 % tinh dầu, đa phần thành phần là limonen (44 %), geraniol (912,14 %), neral (10,95 %), linalol (6,84 %). 

Hạt hoa tiêu thường có vị cay, nóng, tương thích với những món ăn mang tính hàn như: hải sản, đồ tươi sống. Ngoài ra, người Tứ Xuyên còn dùng bột hoa tiêu dùng để làm gia vị cho những món nước sốt nổi tiếng.

Tại Việt Nam, cây hoa tiêu được mọc nhiều nhất là ở các tỉnh miền núi như: Vĩnh Phúc, Lào Cai, Cao Bằng, TP Lạng Sơn, Hòa Bình,… Hạt hoa tiêu là thành phần giúp tạo nên vị cay nóng mang đặc trưng của siêu thị nhà hàng Tứ Xuyên. Bạn có thể cảm nhận được vị cay đặc trưng của Xuyên Tiêu trong các món ăn như: lẩu Tứ Xuyên, đậu hũ sốt cay Tứ Xuyên,…

Công dụng của Hoa Tiêu

Ngoài công dụng là gia vị trong nấu ăn thì hoa tiêu còn được xem là loại dược liệu cực phổ biến trong Đông Y với nhiều tác dụng cực hữu ích trong việc khám, chữa bệnh đối với con người.

Theo đó, hoa tiêu có những công dụng nổi bật trong khoa học hiện đại như:

• Bột hoa tiêu được biết đến với công dụng giúp gây tê, có tác dụng giảm đau tại chỗ cực hiệu quả
• Có tác dụng giúp ức chế liên cầu khuẩn dung huyết, tụ cầu vàng, phế song cầu khuẩn, thương hàn, trực khuẩn li, nấm ngoài da,…
• Giúp hạn chế tình trạng chảy sữa: dùng nước sắc Ngô uống cùng với đường đen sẽ giúp cho sữa mẹ giảm hoặc mất hẳn trong 1 – 2 ngày sinh.
• Liều nhỏ geraniol trong hoa tiêu mang lại tác dụng lợi tiểu nhẹ.

Ứng dụng lâm sàng của hoa tiêu:

• Trị chứng đau bụng do lạnh hay đau bụng kiết lị
• Giúp điều trị chứng đau bụng, nôn nhiều
• Trị chàm, viêm da, ngứa, nấm da hiệu quả
• Sử dụng thuốc để làm tắc sữa (giúp ngưng tình trạng chảy sữa đối với phụ nữ cho con bú)

Xem thêm: Chia sẻ các cách làm ruốc tôm đơn giản, ngon miệng!

Ẩm thực Tứ Xuyên tinh tế nhờ bột hoa tiêu

Nhắc đến ẩm thực Tứ Xuyên, chắc chắn chúng ta sẽ nhớ đến vị cay nồng, tê tê ở đầu lưỡi, vị cay khiến cho các thực khách ăn một lần sẽ nhớ mãi. Ẩm thực Tứ Xuyên hiện được chia làm 2 trường phái: Thành Đô và Trùng Khánh. 

Món ăn Tứ Xuyên đặc biệt được chú trọng về màu sắc, hương vị cũng như hình ảnh với đặc trưng với khá nhiều vị khác nhau như: vị tê cay, ngọt, mặn, đắng, chua, tất cả được kết hợp với nhau một cách khéo léo, được biến hoá vô cùng linh hoạt. 

Vị cay trong ẩm thực Tứ Xuyên khác với vị cay đối với những vùng khác. Thứ giúp tạo nên vị cay ấy chính là sự kết hợp của rất nhiều loại nguyên liệu nguyên liệu, gia vị như: ớt tươi, ớt khô, đinh hương, vỏ quế,… đặc biệt không thể thiếu chính là xuyên tiêu.

Từ “cay” không thể đủ để giúp chúng ta miêu tả được về ẩm thực Tứ Xuyên. Vị cay ở Tứ Xuyên rất đặc biệt, giúp mang tới rất nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau.

Nếu như mới thưởng thức bạn sẽ cảm nhận được vị cay xé lưỡi khiến bạn chảy nước mắt, nhưng sau đó sẽ lắng đọng để cảm nhận hương thơm nhẹ nhàng, vị cay dịu êm và dư vị cay đắng đắng trôi qua cuống họng,…

Vị cay lén 

Nếu để ý bạn sẽ thấy hầu hết các món ăn Tứ Xuyên đều sẽ có màu đỏ giống như màu của ớt, điều này khiến cho nhiều người nhầm tưởng rằng chúng sẽ rất cay, nhưng không phải món ăn nào cũng đều cay ngay cả khi trông màu sắc của chúng đỏ rực.

Những người đầu bếp đã khéo léo sắp xếp các gia vị với nhau, giúp cho các vị khách cảm thấy ban đầu là vị cay len lén của hoa tiêu, kết hợp với một chút chanh ngâm chua.

Xem thêm: Chia sẻ 9 cách nấu xôi đậu xanh cực thơm ngon, hấp dẫn

Vị cay thơm

Mùi thơm cay của hoa tiêu, quế hồi, đinh hương, ớt khô,.. khiến cho món ăn Tứ Xuyên không những cay, mà còn mang đậm vị thơm thanh thanh. Nếu muốn thưởng thức một cách trọn vẹn các tầng hương vị cay của món ăn Tứ Xuyên thì bạn không nên bỏ qua món lẩu Tứ Xuyên nhé. 

Các gia vị được kết hợp với nhau hoàn hảo đến nỗi thực khách chỉ cần ăn một lần sẽ giúp lưu luyến mãi hương vị ấy không dứt.

Hy vọng với những thông tin mà chúng tôi mang tới trên đây sẽ giúp bạn đọc có thể hiểu hơn được về gia vị hoa tiêu là gì, cũng như những tinh tế trong ẩm thực của người Tứ Xuyên. Theo dõi maychasandon.com để bạn có thể cập nhật được cho mình những thông tin hữu ích nhất nhé!