Lá ngón là gì? Hướng dẫn nhận biết và cách xử lý khi bị ngộ độc

Lá ngón là loại thực vật có chứa chất “kịch độc” phổ biến ở vùng núi phía Bắc. Để tìm hiểu kỹ hơn về lá ngón là gì, cũng như cách nhận biết và xử lý nếu như không may ăn phải loại lá này như thế nào, mời bạn đọc cùng chúng tôi tham khảo ngay bài viết sau đây!

Cây lá ngón là gì?

Lá ngón còn có tên gọi khác là đoạn trường thảo (có nghĩa là loại cỏ đứt ruột), nếu ăn hay uống phải loại lá này sẽ bị đứt ruột mà chết. Tuy nhiên, cần phân biệt những loài cũng được gọi là “lá ngón” có thể ăn được ở một số vùng dân tộc thiểu số như Mường So. Bên cạnh đó, dây đau xương cũng là loài thuộc cây họ Lá ngón.

Lá ngón mọc hoang ở rất nhiều tại các tỉnh thuộc miền núi phía Bắc của nước ta như: Hòa Bình, Lạng Sơn, Lào Cai, Tuyên Quang, Hà Giang,… Với độc tính của loài cây này mà người ta thường hay dùng nắm lá ngón để tự tử. Hiện có 2 loại lá ngón khác nhau là:

• Cây lá ngón có hoa màu vàng: loại cực độc
• Cây lá ngón có hoa màu trắng: là đặc sản của vùng núi. 

Chất độc trong lá ngón là gì?

Độc tính của lá ngón là bởi các ancaloit chứa trong toàn bộ cây, trật tự độc giảm từ rễ, hoa, lá, quả và thân cây. Có tới 17 đơn phân ancaloit đã được chiết ra từ loài lá này như: koumin, gelsenicin, gelsamydin, gelsemoxonin, 19α-hydroxygelsamydin, hàm lượng koumin được đánh giá là cao nhất.

Lá ngón được xem là một trong 4 loại cây có độc tính cao nhất tại Việt Nam và Trung Quốc. Mọi người cho biết chỉ cần ăn ba lá là đủ chết người.

Alkaloid trong lá ngón được hấp thu vô cùng nhanh qua đường tiêu hóa khoảng 5-30 phút và thời gian tử vong trung bình từ 1-7,5h.

Hướng dẫn nhận biết cây lá ngón

Loại cây này đặc biệt phổ biến tại Trung Quốc, cũng như các miền rừng núi phía bắc của Việt Nam như: Lào Cai, Lạng Sơn, Tuyên Quang, Hòa Bình, Sơn La,… Bên cạnh đó, loại cây này còn được tìm thấy ở Ấn Độ, Indonesia, Lào, Malaysia, miền bắc Myanma, bắc Thái Lan. 

Cây lá ngón là dạng cây dây mọc leo, phần thân và cành không có lông, phần thân hơi có khía dọc. Phần lá cây được mọc đối, hình trứng thuôn dài, hơi hình mác, đầu nhọn, phía cuống nhọn hoặc hơi từ, phần mép nguyên, bóng nhẵn, dài 7-12 cm, rộng 2,5-5,5 cm. 

Hoa được mọc thành chùm ở đầu cành hoặc ở kẽ lá. Cánh hoa màu vàng thường nở vào các tháng 6, 8, 10. Quả là một nang, màu nâu, thon dài, rộng khoảng 0,5 cm, không có lông bao quanh. Hạt của lá ngón khá nhỏ, màu nâu nhạt. Cành non có lá màu xanh lục, khá nhạt. Khi bước vào giai đoạn già, lá cây sẽ được chuyển dần sang màu xám nâu nhạt.

Xem thêm: Hoa ưu đàm là gì? Những sự thật thú vị về hoa ưu đàm

Triệu chứng khi bị ngộ độc lá ngón

Khi bị ngộ độc lá ngón sẽ xuất hiện các triệu chứng như: Khát nước, chóng mặt, đau họng, hoa mắt, buồn nôn,… Sau đó bị mỏi cơ, thân nhiệt hạ, hạ huyết áp, sùi bọt mép, răng cắn chặt, bụng đau dữ dội, tim đập yếu, khó thở, đồng tử giãn và sẽ nhanh chóng tử vong.

Hướng dẫn cách để sơ cứu người bị ngộ độc lá ngón

Bước sơ cứu đầu tiên khi bị ngộ độc lá ngón là bạn cần phải nhanh chóng giải phóng chất độc ra khỏi cơ thể. Cho uống thật nhiều nước sau đó móc họng, dùng lông gà để kích thích gây nôn. Hoặc theo kinh nghiệm dân gian, có thể pha loãng phân cho uống để nôn chất độc ra ngoài. Ngay sau đó chuyển tới cấp cứu tại các cơ sở y tế gần nhất để thở máy, trợ tim và giải độc.

Nhiều nghiên cứu khác cho rằng việc thực hiện giã nhiều rau má hoặc rau muống lấy nước cốt để cho người bị ngộ độc uống sẽ giúp làm giảm độc tính, sau đó đưa bệnh nhân đến viện cấp cứu.

Một vài ứng dụng của lá ngón

Không chỉ là loại cây có độc tố mạnh, lá ngón cũng là loài cây được ứng dụng trong cuộc sống như:

• Trong y học: Giúp hỗ trợ điều trị eczema, nhiễm trùng răng, bệnh trĩ, bệnh phong, nhọt ngoài da, phòng chống tổn thương và co thắt. Vì độc tính của chúng cao cho nên chỉ hạn chế trong các ứng dụng ngoài da. Người ta điều trị nhọt bằng cách giã lá ngón để đắp lên vùng da bị nhọt sau vài ngày sẽ thấy được hiệu quả.
• Lá ngón còn dùng để làm thuốc nhuộm tóc, tuy nhiên liều sử dụng là vô cùng ít bởi vì chúng có độ tính cao, cho nên cần chú ý để thuốc nhuộm tóc xa tầm tay trẻ em.

Với những thông tin mà maychasandon.com mang tới trên đây hy vọng đã giúp bạn đọc có thể hiểu hơn được lá ngón là gì, cũng như cách nhận biết và sơ cứu khi bị ăn phải loại lá độc này.