Nhật thực và nguyệt thực là 2 hiện tượng tự nhiên kỳ thú, ấn tượng, thu hút người xem. Để hiểu rõ hơn nguyệt thực, nhật thực là gì, cũng như sự khác nhau cơ bản giữa 2 hiện tượng này, mời bạn đọc tham khảo bài viết sau đây của maychasandon.com!
Hiện tượng nhật thực là gì?
Định nghĩa
Nhật thực là hiện tượng Mặt trời bị che khuất hoàn toàn hay 1 phần bởi Mặt trăng, khi nhìn từ Trái đất.

Nhật thực xảy ra khi nào?
Hiện tượng nhật thực được xảy ra khi Mặt trăng đi qua giữa Trái đất và Mặt trời. Khi đó, nhìn từ Trái đất, Mặt trăng sẽ che khuất một phần hay toàn bộ Mặt trời.
Hiểu một cách đơn giản thì nhật thực sẽ xảy ra khi mặt trăng che khuất một phần hoặc toàn phần của mặt trời. Điều này sẽ chỉ xảy ra nếu như mặt trời – trái đất – mặt trăng cùng được nằm trên một đường thẳng hoặc gần thẳng. Bên cạnh đó, mặt trăng phải đi qua giữa trái đất và mặt trời.
Phân loại nhật thực?
Dựa vào vùng bóng của Mặt Trăng trên bề mặt Trái đất ta chia thành 4 kiểu Nhật thực như sau:
- Nhật thực toàn phần
Nhật thực toàn phần là gì? Là hiện tượng khi mặt trăng ở quanh điểm cận quỹ đạo, nó che khuất hoàn toàn mặt trời. Lúc này các vùng bóng tối và nửa bóng tối được hình thành trên bề mặt trái đất.
Nếu muốn quan sát nhật thực toàn phần người xem cần đứng trên đường di chuyển của vùng tối mặt trăng. Những người khi đứng ở vùng nửa tối sẽ chỉ có thể xem được nhật thực một phần.

- Nhật thực một phần
Là hiện tượng nhật thực xảy ra khi mặt trăng che khuất một phần đĩa mặt trời, giúp hình thành nên một vùng bóng tối trên bề mặt trái đất.
- Nhật thực hình khuyên
Hiện tượng này khá thú vị và chỉ xảy ra khi đĩa mặt trăng che khuất trung tâm đĩa mặt trời, nó chỉ để lộ phần rìa bên ngoài của mặt trời. Nếu như bạn quan sát sẽ chỉ thấy vùng rìa ngoài mặt trời, nó có hình dạng như một chiếc nhẫn. Hiện tượng này xảy ra khi mặt trăng ở quanh các điểm quỹ đạo.
- Nhật thực lai
Đây là hiện tượng xảy ra khi nhật thực hình khuyên được chuyển thành nhật thực toàn phần.
Nguyệt thực là gì?
Định nghĩa
Nguyệt thực là hiện tượng khi Mặt Trời, Trái Đất và Mặt Trăng thẳng hàng hoặc gần thẳng hàng với nhau. Khi đó, một phần hoặc toàn bộ Mặt Trăng sẽ bị che khuất khỏi Mặt Trời bởi Trái Đất.
Nguyệt thực xảy ra khi nào?
Mặt Trăng thường không tự phát ra ánh sáng, mà nó chỉ phản lại ánh sáng mặt trời khi chiếu vào. Hiện tượng Mặt Trăng, Mặt Trời và Trái Đất cùng được nằm trên một đường thẳng hoặc xấp xỉ thằng hàng với nhau sẽ xảy ra hiện tượng nguyệt thực.
Khi đó, Mặt Trăng bị Trái Đất che khuất, Mặt Trăng không nhận được ánh sáng từ Mặt Trời, lúc này ta thấy xuất hiện hiện tượng Nguyệt thực.
Hiện tượng nguyệt thực phụ thuộc vào vị trí của Mặt Trăng so với các nút quỹ đạo. Do Trái Đất chỉ nằm được một phần ánh sáng Mặt Trời do sự chênh lệch về kích thước, nên có thể xảy ra khi Mặt Trăng đi qua một số vùng của bóng Trái Đất và những ngày trăng tròn.
Xem thêm: Thủy triều là gì? Tại sao thủy triều lên xuống và thời điểm
Phân loại nguyệt thực
Nguyệt thực được chia làm 3 loại cụ thể như sau:
- Nguyệt thực toàn phần
Hiện tượng này diễn ra khi Mặt Trời, Trái Đất và Mặt Trăng cùng được nằm trên một đường thẳng. Mặt Trăng được đi vào vùng bóng tối của Trái Đất. Ánh trăng sẽ bị mờ dần đi và mặt trăng sẽ có màu đỏ hồng hoặc cam sẫm.
- Nguyệt thực một phần

Được diễn ra khi Mặt Trời, Trái Đất và Mặt Trăng cùng nằm trên đường gần thẳng. Ánh trăng khi đó sẽ mờ đi và Mặt Trăng bị khuyết đi một phần. Có thể thấy bóng của Trái Đất màu đen hoặc đỏ sẫm đang che khuất Mặt Trăng. Nguyệt thực một phần được kéo dài khoảng 6 giờ đồng hồ.
- Nguyệt thực nửa tối
Được diễn ra khi Mặt Trăng đi qua vùng nửa tối của Trái Đất. Khi đó ánh trăng sẽ bị mờ dần và tối đi. Nguyệt thực nửa tối rất khó để có thể tìm thấy được bằng mắt thường bởi ánh chói của Mặt Trời bị giảm thiểu.
Sự khác nhau cơ bản giữa nhật thực nguyệt thực là gì?
Tiêu chí | Nhật thực | Nguyệt thực |
Vị trí tương đối | Mặt trăng nằm ở giữa khoảng cách từ Mặt trời cho tới Trái đất | Trái đất nằm ở giữa khoảng cách từ Mặt trời cho tới Mặt trăng |
Thời điểm diễn ra | Diễn ra vào ban ngày và phải quan săts bằng việc đeo kính | Diễn ra vào ban đêm, có thể quan sát trực tiếp bằng mắt thường |
Địa điểm quan sát | Chỉ 1 vài nơi nằm trên bóng tôi hay nửa bóng tối trái đất | Có thể nhìn thấy được ở bất kỳ đâu trên Trái Đất |
Tần suất diễn ra | Ít nhất 2 lần và tối đa 5 lần trong năm | Xảy ra 1-2 lần trong năm, 5 năm có 1 năm không diễn ra |
Các kỳ nhật thực sắp tới
Bước sang năm 2023, chúng ta hãy cùng chờ đón các kỳ nhật thực diễn ra dự kiến các ngày sau đây:
- 20/04/2023: Diễn ra hiện tượng nhật thực toàn phần. Có thể nhìn thấy ở là Nam/Đông Á, Úc Thái Bình Dương, Ấn Độ Dương và Nam Cực.
- 14/10/2023: Diễn ra nhật thực hình khuyên. Vị trí có thể nhìn thấy là phía Tây Châu Phi, Bắc Mỹ, Nam Mỹ, Thái Bình Dương, Đại Tây Dương, Bắc Cực.
- 08/04/2024: Diễn ra nhật thực toàn phần. Vị trí có thể nhìn thấy là phía Tây Châu Âu, Bắc Mỹ, phía Bắc của Nam Mỹ, Thái Bình Dương, Đại Tây Dương, Bắc Cực.
Xung quanh chúng ta có rất nhiều hiện tượng thiên văn học kỳ vĩ, ấn tượng, nhật thực, nguyệt thực là một trong số đó. Hy vọng với những chia sẻ trên đây chúng tôi đã giúp bạn hiểu hơn về hiện tượng nguyệt thực nhật thực là gì. Đừng quên lưu lại thời gian xuất hiện hiện tượng này để được chiêm ngưỡng nhé!