Văn hóa Nhật Bản với những nét đặc sắc riêng bạn chưa biết

Văn hóa Nhật Bản luôn là chủ đề thu hút sự quan tâm của rất nhiều giới trẻ Việt Nam hiện nay. Đất nước xinh đẹp này khoác trên mình những đặc trưng văn hoá vô cùng độc đáo, riêng có, mang đậm chất truyền thống. Cùng chúng tôi khám phá văn hóa Nhật Bản trong những chia sẻ sau đây!

Tìm hiểu chung về các văn hóa Nhật Bản

Bạn biết gì về văn hóa Nhật Bản chưa? Nhật Bản là một siêu cường quốc đặc biệt phát triển trong thời kỳ hội nhập hiện nay. Đặc biệt, đây còn được biết tới là một quốc gia Á Đông với nền văn hóa truyền thống mang đậm đà bản sắc.

Nền văn hóa Nhật Bản được thể hiện qua các lễ hội, nghi lễ, phong tục tập quán, cũng như trong chính cuộc sống hàng ngày của người dân nơi đây. Tất cả đều trở thành một nét đẹp trong văn hoá cũng như một “món ăn’ tinh thần không thể thiếu của con người tại quốc gia này.

Nhật Bản được đánh giá là quốc gia có sự thống nhất về văn hóa. Nhật Bản được bao quanh bởi biển đảo, lại chưa hề có cuộc chiến tranh xâm lược nào, vì thế tại đây không có văn hóa du nhập. 

Điều kiện sống khắc nghiệt cũng tạo ra một ý chí, nghị lực kiên cường, đặc biệt là tinh thần đoàn kết chống thiên tai của người Nhật được cả thế giới khâm phục và ngưỡng mộ.

Các đặc trưng trong văn hóa Nhật Bản cần biết

Văn hóa trà đạo

Trà đạo được xem là một trong những biểu tượng văn hóa Nhật Bản được nhiều người biết tới. Đến nay, trà đạo được xem là một biểu tượng nghệ thuật đẹp của Nhật Bản. Cũng vì thế mà nghệ thuật thưởng thức trà đạo cũng trở thành nét đẹp đặc trưng đối với nền văn hóa tại Nhật.

Với chúng ta, trag chỉ đơn thuần là một cốc trà rất đỗi bình thường, nhưng đối với người Nhật, cốc trà này lại vô cùng đặc biệt cốc trà ấy có thể mở ra bên trong tâm hồn của người thưởng trà một chân trời rộng lớn.

Người dân ở đây cho rằng bằng nghệ thuật thưởng trà, mỗi người có thể tìm được giá trị tinh thần cá nhân. Tinh thần và nét đẹp của trà đạo sẽ được thể hiện rõ qua 4 chữ: Hòa – Kính – Thanh – Tịch. Trong đó:

• Hòa: mang ý nghĩa là hòa bình
• Kính: mang ý nghĩa tôn kính hoặc tôn trọng người trên, yêu thương những người xung quanh mình
• Thanh: mang ý nghĩa là thanh tịnh, thanh khiết. 
• Tịch: tức là cái giới hạn mỹ học cao nhất của thế giới trà đạo an nhàn.

Bạn có thể tìm đọc cuốn “thiền và văn hóa Nhật Bản” để hiểu hơn về nét đặc trưng trong văn hoá của người Nhật, cũng như mối quan hệ giữa Thiền và kiếm thuật, Haiku, trà đạo và tình yêu thiên nhiên của con người Nhật.

Trang phục truyền thống Kimono

Kimono là trang phục truyền thống văn hóa Nhật Bản. Trong tiếng Nhật thì “Kimono” có nghĩa là “đồ để mặc”. Người Nhật còn gọi kimono với những tên gọi khác như bộ hòa phục hay y phục của người Nhật.

Hàng trăm năm nay, Kimono luôn gắn liền với sự phát triển văn hóa của người Nhật. Trước đây, người Nhật thường sử dụng Kimono như một bộ trang phục phổ biến được mặc hàng ngày.

Hiện nay, cuộc sống hối hả và phát triển hơn, người Nhật không còn sử dụng Kimono hàng ngày nữa. Thay vào đó, người ta thường dùng Kimono vào các ngày lễ Tết hay những lễ hội, những bữa tiệc lớn trong năm.

Kimono của nữ giới phổ biến hơn so với nam giới. Đặc biệt, Kimono chỉ có duy nhất một size. Tùy vào kích cỡ của từng người mà thực hiện căn chỉnh y phục cho phù hợp nhất. 

Kimono hiện có 2 loại khác nhau là dạng: ống tay rộng và ống tay ngắn.

Thứ tự thực hiện mặc các lớp áo Kimono như sau: Juban -> Kimono -> thắt lưng Obi được làm bằng lụa. Khi mặc kimono sẽ phải đi cùng với guốc bằng gỗ, mang những đôi tất Tabi màu trắng.

Bài viết liên quan >>> Nhưng nét đặc sắc trong nền văn hóa Hàn Quốc

Đặc trưng văn hóa Nhật Bản trong giao tiếp

Trong văn hóa Nhật Bản, giao tiếp được đặt ra với nhiều quy tắc và lễ nghi cầu kỳ, khắt khe, yêu cầu mọi người đều phải làm theo. Để ý bạn sẽ thấy tại đây dù là bất cứ lời chào nào người Nhật cũng sẽ đi cùng với một cái cúi chào.

Tùy vào địa vị xã hội, cùng với các mối quan hệ xã hội, người Nhật sẽ sử dụng các quy tắc, lễ nghi sao cho phù hợp nhất. Trong văn hóa giao tiếp của người Nhật có 3 cách cúi chào như sau:

• Cúi chào bình thường

Với cách này, thân người sẽ cúi xuống một góc khoảng 20 – 30 độ, sau đó giữ nguyên khoảng 2 – 3 giây đối với người đang đứng.

Nếu như đang ngồi thì hãy đặt hai tay xuống dưới sàn. Lòng bàn tay úp sấp và đặt cách nhau khoảng 10 – 20 cm. Đầu cúi xuống thấp cách mặt đất từ 10 đến 15 cm.

• Chào kiểu Saikeirei

Kiểu chào này sẽ được sử dụng ở trước bàn thờ, trong đền thờ của các Thần đạo, chùa của bên Phật Giáo, hay khi đứng trước quốc kỳ, đứng trước Thiên hoàng.

Cách thực hiện kiểu cúi chào này như sau: cúi người từ từ xuống và rất thấp nhằm để biểu thị được sự kính trọng sâu sắc đối với cấp trên.

• Khẽ cúi chào

Với kiểu cúi chào này, hai tay để thẳng bên hông, đầu hơi cúi trong khoảng 2 giây. Đây là cách mà người Nhật dùng để chào nhau bình thường. Với những lần gặp sau thì bạn chỉ cần khẽ cúi chào là được. 

Lễ hội văn hóa Nhật Bản

Lễ hội văn hoá tại Nhật rất nhiều, điển hình là 2 lễ hội lớn sau đây:

• Tiệc Bonenkai

Bonenkai là nghi thức truyền thống của người Nhật diễn ra vào các dịp năm mới để tạm biệt năm cũ, đón năm mới đến. Các công ty của Nhật sẽ tổ chức một bữa tiệc truyền thống.

Không giới hạn phạm vi công ty, phòng ban hay đồng nghiệp, người Nhật còn tổ chức Bonenkai với cả bạn bè. Đây là tiệc truyền thống không có ngày cố định, sẽ được tổ chức từ trung tuần tháng 12 cho đến hết năm.

• Lễ hội đốt núi Yamazaki

Lễ hội đốt núi trong tiếng Nhật là Yamazaki. Yamazaki thường được tổ chức hàng năm khi mùa xuân đến. Người Nhật sẽ đốt cháy cỏ ở trên sườn đồi núi Wakakusayama Nara. 

Lễ hội này sẽ được kết hợp với một màn bắn pháo hoa vô cùng đẹp mắt.

Lễ hội này được bắt nguồn từ các cuộc xung đột biên giới, giữa các đền lớn của Nara. Nhưng cũng có nhiều quan điểm cho rằng đốt núi là để nhằm giúp ngăn chặn việc tấn công của heo rừng. 

lễ hội thường được tổ chức vào thứ 7 tuần thứ 4 của tháng 1 hàng năm.

Tinh thần võ sĩ đạo

Đây là một trong những tinh hoa văn hóa Nhật Bản được các quốc gia khác ngưỡng mộ. Nhật được biết tới là đất nước của các võ sĩ đạo có ý chí kiên cường. 

Với người Nhật, tinh thần võ sĩ đạo tồn tại như một lý tưởng sống nghị lực và đầy quyết tâm để hướng đến. Nếu muốn được trở thành một võ sĩ đạo chân chính, cần rèn luyện được các đức tính sau: Ngay thẳng, lễ phép, nhân từ, có khả năng tự kiểm soát được bản thân, dũng cảm, trung thành và cả sự danh dự.

Với đức tính này, Nhật Bản từ một đất nước nghèo đã vươn lên và trở thành một cường quốc châu Á với nền công nghiệp tiên tiến và kinh tế phát triển thuộc top đầu thế giới.

Văn hóa đọc sách

Nhật Bản là đất nước đặc biệt coi trọng việc đọc sách báo giấy. Bạn có thể bắt gặp hình ảnh này ở nhiều nơi như trên tàu điện ngầm, công viên, xe buýt,… Người Nhật đọc sách mọi lúc, mọi nơi để có thể nâng cao giá trị tri thức của mình. Điều này cũng lý giải vì sao đất nước này lại có tốc độ phát triển như vũ bão đến như vậy.

Chính ý thức của người Nhật đã giúp mang lại giá trị to lớn nhằm góp phần phát triển đất nước của họ.

Văn hóa uống rượu Sake

Sake là dòng rượu đặc trưng của Nhật Bản có từ ngàn xưa. Rượu sake là một loại rượu nhẹ được nấu từ gạo, trải qua nhiều công đoạn lên men cùng nhiều quy tắc để có thể tạo thành. 

Tuỳ vào từng thời điểm khác nhau mà người Nhật cũng sẽ sử dụng các loại rượu khác nhau. Với văn hoá của Nhật, người trẻ phải rót rượu cho người già nhất trước. Nếu như có người rót rượu sake cho bạn, bạn cần giữ cốc rượu bằng 1 tay, tay còn lại sẽ kê phía dưới cốc nhằm thể hiện phép lịch sự. 

Bản sắc dân tộc ở trong văn hóa Nhật Bản

Văn hóa Nhật Bản chính là sự giao thoa giữa hiện đại và truyền thống, giúp tạo nên những nét đẹp chỉ riêng biệt của người Nhật.

Giải thích về điều này, nhiều ý kiến chỉ ra rằng do Nhật Bản được bao quanh đều là biển đảo, lại không có cuộc chiến xâm lược nào, giúp tạo sự thống nhất cho văn hoá của Nhật.

Cũng nhiều ý kiến cho rằng vì điều kiện thiên nhiên tại đây vô cùng khắc nghiệt đã giúp rèn luyện cho con người nơi đức tính, ý chí kiên cường. Sự đoàn kết và tinh thần sắt đá chống lại thiên tai của người Nhật cũng được đề cao.

Điểm qua những nét “lạ” trong văn hóa Nhật

Chắc chắn bạn sẽ cảm thấy vô cùng ngạc nhiên với một số nét lạ ở trong văn hóa của người Nhật như:

• Nếu bạn làm phiền hay nhờ ai đó thì hãy ngay lập tức nói lời xin lỗi hoặc lời cảm ơn
• Văn hóa tặng quà vào những ngày nhân dịp Tết và Trung Thu
• Văn hóa anime và manga đặc biệt phát triển mạnh mẽ 

• Không nên đưa tiền Tips ở Nhật, người Nhật cho rằng việc đưa tiền tip chính là điều không tôn trọng người phục vụ. 
• Thường ăn những món sống như sasimi.
• Trước khi bước vào nhà yêu cầu cần cởi giày da và chú ý để mũi giày quay ra phía bên ngoài. Bức vào nhà cần đi bằng dép dùng trong nhà
• Ăn phát ra tiếng: Người Nhật quan niệm rằng tiếng động khi ăn là nhằm thể hiện người ăn cảm thấy ngon miệng và vui vẻ. 

Với những chia sẻ trên đây có thể thấy văn hóa Nhật Bản vô cùng độc đáo phải không? Đến với Nhật Bản bạn còn có cơ hội để biết thêm nhiều điều thú vị và học được những điều mới lạ bổ ích. Đây quả thật là một đất nước rất đáng sống và đáng để chúng ta đặt chân tới một lần.